Robot cộng tác và con người: Khi robot “bắt tay” cùng con người

Mối quan hệ giữa con người và robot đang ngày càng trở nên gần gũi hơn bao giờ hết. Thay vì đối đầu, robot đang dần trở thành những “đồng nghiệp” đắc lực, hỗ trợ con người trong công việc và cuộc sống. Khái niệm robot cộng tác (cobot) ra đời đã đánh dấu một bước tiến mới trong mối quan hệ này. Cobot được thiết kế để tương tác an toàn và hiệu quả với con người trong cùng không gian làm việc. Chúng có thể làm việc cùng con người, hỗ trợ các công việc khó khăn, hoặc thay thế con người ở một số công đoạn nhất định.

Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về sự hợp tác giữa cobot và con người, bao gồm các khía cạnh về độ an toàn, vai trò, khả năng và những ứng dụng tiềm năng của cobot.

Sự cần thiết của việc cộng tác giữa robot và con người

Không thể phủ nhận những lợi ích mà robot công nghiệp truyền thống mang lại, nhưng đâu đó vẫn còn tồn tại những bất cập mà chỉ những robot có thể thực sự hợp tác an toàn cùng với con người mới có thể giải quyết được. Dưới đây là những lý do giải thích vì sao cộng tác giữa robot và con người lại cần thiết.

Những biến động và thách thức kinh doanh

Đại dịch covid-19 đã giáng một đòn mạnh vào các doanh nghiệp khi làm gián đoạn chuỗi cung ứng và hoạt động sản xuất trong một thời gian dài. Vượt ra ngoài sự ảnh hưởng của đại dịch thì nhu cầu thị trường cũng đang thay đổi không ngừng khiến các nhà sản xuất phải đau đầu tìm hướng đi. Khách hàng ngày càng yêu cầu các sản phẩm có độ tùy chỉnh nhiều hơn, đạt tiêu chuẩn cao hơn, dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường để đáp ứng kịp thời các nhu cầu này. Tất cả những biến động và thách thức kinh doanh trên đòi hỏi các nhà sản xuất phải phản ứng nhanh chóng, linh hoạt chuyển đổi sản xuất và tối ưu hóa chi phí.

Những thách thức của tự động hóa hoàn toàn

Các robot công nghiệp truyền thống thường cồng kềnh và nguy hiểm đối với con người. vì vậy các quy trình sản xuất thường là hoàn toàn tự động hoặc hoàn toàn thủ công. Tuy nhiên, mỗi lựa chọn lại có những thách thức riêng.

Xây dựng một nhà máy tự động hoàn toàn, không có sự xuất hiện của con người dường như là một nỗ lực bất khả thi qua nhiều bài học trước đó. Việc này đòi hỏi sự đầu tư nghiên cứu, chi phí triển khai cao và rủi ro cũng không hề nhỏ.

Đối với sản xuất thủ công hoàn toàn, một số công việc nặng nhọc, nguy hiểm và nhàm chán có thể gây chấn thương, ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động và không tối ưu được năng suất. Cách tốt nhất là kết hợp giữa sức mạnh của robot và khả năng của con người.

Lợi thế của việc cộng tác giữa robot và con người trong sản xuất

Để có thể nhanh chóng linh hoạt thích ứng những biến động trong kinh doanh và giải quyết được thách thức giữa sản xuất tự động và thủ công thì kết hợp giữa robot với con người là điều cần thiết.

Sức mạnh, sự chính xác và nhanh nhẹn của robot có thể giúp đảm nhiệm các công việc nặng nhọc, nguy hiểm và lặp đi lặp lại. Trong khi đó, con người có thể đảm nhiệm các công việc khác có giá trị hơn, điều này cũng giúp họ cảm thấy hạnh phúc hơn.

Sự ra đời của robot cộng tác (cobots)

Nhằm giải quyết những hạn chế của cả robot công nghiệp truyền thống và lao động thủ công, robot cộng tác (cobots) ra đời như một giải pháp tối ưu. Không giống như robot công nghiệp thông thường, cobots được thiết kế để làm việc an toàn bên cạnh con người mà không cần hệ thống rào chắn bảo vệ. Chúng có khả năng linh hoạt, dễ lập trình và có thể nhanh chóng thích nghi với các thay đổi trong sản xuất.

Lợi thế của việc cộng tác giữa robot và con người  

Sự kết hợp giữa con người và robot cộng tác (cobot) đang ngày càng phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp, từ sản xuất, y tế, logistics đến bán lẻ. Mô hình này không chỉ giúp tăng năng suất mà còn mở ra nhiều cơ hội cải tiến trong công việc. Dưới đây là những lợi thế chính của việc cộng tác giữa robot và con người:

Nâng cao năng suất và hiệu quả

• Tối ưu hóa quy trình: Robot có thể thực hiện các công việc lặp đi lặp lại, đơn điệu, tốn thời gian, giúp con người tập trung vào các công việc phức tạp, đòi hỏi kỹ năng cao hơn.
• Tăng tốc độ sản xuất: Robot có thể làm việc liên tục, không mệt mỏi, giúp tăng tốc độ sản xuất và giảm thời gian chờ đợi.
• Giảm thiểu sai sót: Robot có độ chính xác cao, giúp giảm thiểu sai sót trong quá trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Cải thiện điều kiện làm việc

• Giảm thiểu rủi ro: Robot có thể đảm nhận các công việc nguy hiểm, độc hại, giúp giảm thiểu rủi ro cho người lao động.
• Giảm căng thẳng: Robot có thể giúp giảm căng thẳng cho người lao động bằng cách đảm nhận các công việc nặng nhọc, đơn điệu.
• Tạo môi trường làm việc thoải mái: Robot có thể giúp tạo môi trường làm việc thoải mái hơn, giúp người lao động tập trung vào công việc.

Tăng cường tính linh hoạt

• Dễ dàng thích ứng: Robot có thể dễ dàng được lập trình và điều chỉnh để thực hiện các nhiệm vụ khác nhau, giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc sản xuất.
• Đáp ứng nhu cầu thị trường: Robot có thể giúp doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu thị trường một cách nhanh chóng và hiệu quả.
• Tối ưu hóa nguồn lực: Robot có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực bằng cách sử dụng robot cho các công việc phù hợp và con người cho các công việc đòi hỏi kỹ năng cao.

Tiết kiệm chi phí

• Giảm chi phí nhân công: Robot có thể giúp giảm chi phí nhân công bằng cách thay thế con người trong các công việc đơn giản, lặp đi lặp lại.
• Giảm chi phí bảo trì: Robot có tuổi thọ cao, ít hỏng hóc, giúp giảm chi phí bảo trì.
• Tối ưu hóa chi phí sản xuất: Robot có thể giúp tối ưu hóa chi phí sản xuất bằng cách giảm thiểu lãng phí nguyên vật liệu, năng lượng.

Tạo ra các cơ hội mới

• Phát triển công nghệ: Sự cộng tác giữa robot và con người thúc đẩy sự phát triển của công nghệ robot, trí tuệ nhân tạo.
• Tạo ra việc làm mới: Sự phát triển của công nghệ robot tạo ra các việc làm mới trong lĩnh vực thiết kế, chế tạo, lập trình, bảo trì robot.
• Nâng cao kỹ năng: Người lao động có cơ hội nâng cao kỹ năng của mình để làm việc với robot, đáp ứng yêu cầu của công việc trong tương lai.

Ứng dụng của robot cộng tác trong các công việc nhàm chán và lặp lại

Công việc nhàm chán, lặp đi lặp đem lại tổn thất nhiều hơn bạn tưởng. Chúng ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của người lao động, khiến họ dễ nóng tính, bất mãn, trầm cảm và ảnh hưởng đến nhân viên khác. Công nhân cũng dễ mắt lỗi và giảm năng suất hơn khi làm công việc tẻ nhạt quá lâu. Nghiên cứu cho thấy, công việc buồn chán lý do khiến nhân viên nghỉ việc gấp đôi so với các yếu tố khác. Những điều này gián tiếp gây ra nhiều tổn thất cho doanh nghiệp.

Robot cộng tác là giải pháp tuyệt vời giúp giải phóng công nhân khỏi các công việc nhàm chán, lặp đi lặp lại, từ đó họ có cơ hội nâng cao bản thân và đảm nhiệm các công việc khác có gía trị hơn.

Một số nhiệm vụ buồn tẻ và lặp đi lặp lại mà robot cộng tác có thể đảm nhiệm tốt bao gồm:

• Lắp ráp các bộ phận.
• Hàn, dán, bắt vít.
• Đóng gói hàng hóa.
• Gắp và đặt các bộ phận.

Ứng dụng của robot cộng tác trong các công việc khắc nghiệt, nguy hiểm và độc hại với con người

Cobot cộng tác cũng có thể đảm nhiệm tốt các công việc khắc nghiệt, nguy hiểm và độc hại, giúp đảm bảo sức khỏe cho người lao động và đồng thời mang lại hiệu quả cao hơn. Người lao động thay vì tiếp xúc với các chất độc công nghiệp hay bụi bặm, họ có thể sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn khi chỉ cần đứng bên ngoài và vận hành robot một cách đơn giản trên màn hình cảm ứng.

Một số nhiệm vụ nguy hiểm và độc hại mà Cobot có thể thay thế con người có thể kể đến như:

• Phun sơn.
• Hàn.
• Mài, cắt gọt vật liệu.

Ứng dụng của robot cộng tác trong các công việc thiếu công thái học với con người

Rối loạn cơ xương khớp là một trong những vấn đề thường xuyên gặp phải, đặc biệt là trong ngành sản xuất và ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người lao động và hiệu suất làm việc của họ. Đây là một vấn đề lớn trong thế giới hiện đại theo FitForWork Europe.

Tại Việt Nam khải niệm công thái học vẫn chưa được chú trọng và doanh nghiệp thường ít quan tâm đến sức khỏe của công nhân. Các chấn thương xương khớp có thể ảnh hưởng đến chất lượng công việc và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nghỉ việc. Cũng theo FitForWork Europe, Liên minh Châu Âu ước tính chịu thiệt hại khoảng 240 tỷ euro mỗi năm do người lao động mất năng suất và nghỉ việc vì rối loạn cơ xương khớp.

Một số nguyên nhân gây chấn thương chủ yếu đến từ việc nâng vác các vật nặng, lặp lại các tư thế không đúng trong nhiều giờ như cúi người xuống và đứng lên. Với tải trọng ngày càng được nâng cao, robot cộng tác có thể thay thế con người làm tốt các công việc nặng nhọc trên, một số có thể kể đến như:

• Lắp ráp các bộ phận nặng.
• Xếp hàng lên pallet.
• Chăm sóc máy móc.

Cộng tác giữa robot và con người có đảm bảo an toàn lao động?

An toàn lao động là một trong những vấn đề đáng quan tâm trong các cơ sở sản xuất. Các robot cộng tác giờ đây có thể làm việc linh hoạt cùng với con người mà gần như không cần bất cứ rào chắn bảo vệ nào. Universal Robots là một trong những công ty cung cấp cobot đặt vấn đề an toàn lên hàng đầu. Các yếu tố dưới đây góp phần chứng minh cho mức độ an toàn của robot cộng tác của UR.

Cobot có thay thế con người không? 

Bạn đã bao giờ tự hỏi liệu cobot có thể hoàn toàn thay thế con người trong công việc chưa? Nhiều công việc đã và đang được thay thế bởi cobot, từ những công việc đơn giản, lặp đi lặp lại đến những công việc phức tạp, đòi hỏi kỹ năng cao. Hãy cùng khám phá những công việc mà cobot có thể thay thế con người, cũng như những công việc mà chúng không thể thực hiện một cách hoàn hảo.

Những công việc cobot có thể thay thế con người

• Công việc lặp đi lặp lại, đơn điệu: Cobot có thể dễ dàng thay thế con người trong các công việc này, giúp tăng năng suất và giảm thiểu sai sót. Ví dụ: lắp ráp sản phẩm, đóng gói hàng hóa, vận chuyển hàng hóa trong kho…
• Công việc nguy hiểm, độc hại: Cobot có thể làm việc trong môi trường khắc nghiệt, nguy hiểm mà con người không thể hoặc không nên làm việc. Ví dụ: hàn xì trong môi trường độc hại, xử lý chất thải phóng xạ, cứu hỏa…
• Công việc đòi hỏi độ chính xác cao: Cobot có thể thực hiện các công việc này với độ chính xác tuyệt đối, không bị ảnh hưởng bởi yếu tố con người. Ví dụ: phẫu thuật, đo đạc trong sản xuất, kiểm tra chất lượng sản phẩm…

Những công việc cobot không thể thay thế con người

• Công việc đòi hỏi sự sáng tạo: Cobot hiện nay vẫn còn hạn chế trong khả năng sáng tạo, tư duy phản biện và giải quyết vấn đề một cách linh hoạt. Ví dụ: thiết kế sản phẩm mới, viết kịch bản phim, sáng tác nhạc…
• Công việc đòi hỏi kỹ năng mềm: Cobot không thể thay thế con người trong các công việc đòi hỏi kỹ năng giao tiếp, đàm phán, thuyết phục, làm việc nhóm… Ví dụ: bán hàng, tư vấn khách hàng, quản lý nhân sự…
• Công việc đòi hỏi cảm xúc, sự đồng cảm: Cobot không thể thay thế con người trong các công việc đòi hỏi sự đồng cảm, thấu hiểu, chăm sóc… Ví dụ: chăm sóc người bệnh, người già, trẻ em…

Mặc dù cobot có thể thực hiện nhiều công việc hiệu quả hơn con người, đặc biệt là các nhiệm vụ tốn sức hoặc nguy hiểm, nhưng chúng vẫn chưa thể thay thế con người hoàn toàn. Cobot cần có sự hỗ trợ của con người trong việc giải quyết các tình huống phức tạp, sáng tạo và ra quyết định chiến lược. Hơn nữa, các công việc đòi hỏi cảm xúc và sự hiểu biết sâu sắc về con người vẫn là lĩnh vực mà robot khó có thể thay thế.

Robot cộng tác trong tương lai

Thế giới sản xuất và tự động hóa đang phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc. Nhu cầu về tính linh hoạt cao hơn, cải thiện an toàn và tiết kiệm chi phí đang đẩy các robot cộng tác (cobot) lên vị trí trung tâm.

Thị trường toàn cầu cho các robot này dự kiến sẽ tăng trưởng hơn 20% mỗi năm từ 2024 đến 2028 và sẽ gấp đôi vào năm 2030. Trong một khảo sát gần đây, 84% doanh nghiệp cho biết họ có kế hoạch giới thiệu hoặc tăng cường sử dụng tự động hóa robot trong thập kỷ tới. Chúng ta thực sự đang bước vào một kỷ nguyên mới của tự động hóa thông minh.

Cách robot cộng tác thay đổi thị trường kinh doanh trong tương lai

Ở tương lai gần, robot cộng tác giúp chuyển biến khả quan cho một số lĩnh vực sản xuất công nghiệp. Điều này làm tiền đề cho sứ mệnh gia tăng cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa của thị trường kinh doanh trong tương lai xa.

Cùng lĩnh vực – cùng quy mô, nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng có cùng khả năng cạnh tranh trong sản xuất và lưu thông hàng hóa. Đây cũng là hai yếu tố cốt lõi để đánh giá vị thế của một cá thể doanh nghiệp trong bất kỳ thị trường nào. Các thế hệ robot thông minh được phát triển bởi công ty robot UR dự đoán sẽ tạo nên nhiều thay đổi đáng kỳ vọng trong tương lai.

Cách robot cộng tác giúp đối phó với các biến động kinh doanh trong tương lai

Ở tương lai của thị trường kinh doanh, ưu điểm của robot cộng tác không chỉ dừng lại ở khía cạnh tạo nên thay đổi mà còn là phương án đối phó với những biến động. Các robot thông minh của công ty robotics Việt Nam UR đã và đang được đánh giá cao thông qua việc mang đến nhiều giá trị:

• Thúc đẩy năng suất: đây chính là ưu điểm của robot được doanh nghiệp chú ý hàng đầu khi quyết định triển khai công nghệ tự động hóa.
• Gia tăng lợi nhuận: điều này là kết quả tất yếu khi năng suất tăng nhưng chi phí giảm.
• Hài lòng nhân viên: Hạn chế sức lực, cải thiện môi trường làm việc là những ưu điểm của robot tác động đến công nhân.
• Nâng cao chất lượng: Giảm thiểu tối đa sai sót, đảm bảo tính đồng bộ sản phẩm là cách robot cộng tác nâng tầm chất lượng sản phẩm đầu ra.
• Cải thiện độ linh hoạt: Chỉ với vài thao tác lập trình đơn giản, điều chỉnh hoặc tháo lắp nhanh chóng vài chi tiết, robot tương lai của UR đã sẵn sàng cho một nhiệm vụ mới.

Luôn được cải tiến và tích hợp công nghệ mới là cách robot cộng tác được phát triển để hỗ trợ con người. Thế nên, đã đến lúc chúng ta bàn về hành trình robot thay thế con người trong tương lai ở một số nhiệm vụ sản xuất. Các nhiệm vụ này thoạt đầu ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động nhưng về sau sẽ tác động dần dần đến hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất.

Trong các nhiệm vụ tốn sức, việc robot thay thế con người sẽ cải thiện khả năng lao động của nhân công, giúp họ tăng năng suất và tuổi nghề. Vì vậy, doanh nghiệp sẽ không phải tuyển dụng và đào tạo nhiều người trong nhiều lần hơn.

Trong các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, việc robot thay thế con người sẽ giải quyết tình trạng nhàm chán ở người lao động, gây thiếu tập trung và mắc sai sót. Đồng thời, giảm thiểu tình trạng chất lượng sản phẩm không đồng bộ ở các cơ sở kinh doanh.

Các nhiệm vụ nguy hiểm, như môi trường trực tiếp tiếp xúc với hóa chất độc hại hay lấy mẫu test bệnh phẩm, rất cần robot thay thế con người hoàn toàn trong tương lai.

Cách robot cộng tác thay đổi phương thức các nhà kinh doanh vận hành trong tương lai

Áp dụng robot cộng tác, tương đương với việc triển khai tự động hóa, đồng nghĩa với việc các nhà kinh doanh sẵn sàng thay đổi phương thức vận hành trong tương lai. Cụ thể nhất ở hai khía cạnh:

• Tự động hóa quy trình sản xuất nói riêng: Robot thông minh sẽ được áp dụng tăng dần từ một, hai đến nhiều công đoạn trong quy trình sản xuất khi công nhân đã quen với cách làm việc cùng robot cộng tác.
• Tự động hóa nhà máy về vận hành nói chung: Robot thông minh thay đổi khái niệm vận hành 100% thủ công sang tích hợp sức người và robot cộng tác cho hiệu suất tối đa.

Cách robot tương lai tạo nên thay đổi tại các nước đang phát triển

Không thể phủ nhận, cobot (robot cộng tác) đóng vai trò quan trọng trong ngành sản xuất công nghiệp. Đặc biệt ở các nước đang phát triển bởi đây là ngành chiếm phần lớn trong cơ cấu kinh tế của các nước này. Robot thông minh thúc đẩy năng suất cho các khối ngành sản xuất công nghiệp. Điều này một mặt giúp các nước phát triển gia tăng sản lượng cung ứng, mặt khác nhằm nâng dần vị thế của các nước này trên thế giới.

Cobot (robot cộng tác) mở ra cơ hội cho doanh nghiệp tiếp cận và ứng dụng công nghệ vào sản xuất. Đây có thể được ví như một giải pháp tại các nước phát triển khi là thị trường sản xuất phần lớn nhưng nền khoa học kỹ thuật vẫn còn hạn chế. Robot thông minh cải thiện môi trường làm việc của công nhân một cách đáng kể tại các nước này. Đồng thời thúc đẩy tinh thần, tăng độ hứng thú hơn khi thực hiện nhiệm vụ.

Universal Robots: Dẫn đầu cuộc cách mạng cobot

Universal Robots, nhà tiên phong và là thương hiệu robot cộng tác số 1 thế giới, mang đến giải pháp tự động hóa linh hoạt, an toàn và dễ sử dụng cho mọi quy mô doanh nghiệp. Cobot của Universal Robots nổi bật với những ưu điểm vượt trội, giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh:

• Tính linh hoạt: Dễ dàng lập trình và điều chỉnh để thực hiện đa dạng các tác vụ, từ lắp ráp, gắp sản phẩm, đến kiểm tra chất lượng và hơn thế nữa.
• An toàn tuyệt đối: Được thiết kế để làm việc an toàn cùng con người trong môi trường làm việc chung, không cần đến các biện pháp bảo vệ phức tạp.
• Dễ dàng sử dụng: Giao diện trực quan, thân thiện với người dùng, giúp giảm thiểu thời gian đào tạo và triển khai.
• Khả năng mở rộng: Dễ dàng tích hợp với các thiết bị và hệ thống khác, đáp ứng mọi nhu cầu tự động hóa của doanh nghiệp.
• Chi phí hợp lý: Thời gian hoàn vốn nhanh chóng, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đầu tư và vận hành.

Servo Dynamics: Nhà phân phối chính thức của Universal Robots tại Việt Nam

Servo Dynamics tự hào là nhà phân phối chính thức của Universal Robots tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết cung cấp các giải pháp robot cộng tác chất lượng cao, dịch vụ tư vấn, lắp đặt và hỗ trợ kỹ thuật tận tình, giúp khách hàng khai thác tối đa tiềm năng của cobot Universal Robots.