Hệ thống báo cháy địa chỉ: Cấu tạo và Nguyên lý hoạt động

Hệ thống báo cháy địa chỉ là gì?

Hệ thống báo cháy địa chỉ là một hệ thống báo cháy thông minh, trong đó mỗi thiết bị (đầu báo khói, đầu báo nhiệt, nút nhấn khẩn cấp…) được gán một địa chỉ riêng biệt trên đường dây tín hiệu kết nối với tủ trung tâm. Khác với hệ thống báo cháy thường (truyền thống) chỉ báo cháy theo vùng (zone), hệ thống địa chỉ cho phép xác định chính xác vị trí thiết bị kích hoạt báo cháy, giúp phản ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Hệ thống báo cháy thông minh là một bước tiến mới của hệ thống báo cháy địa chỉ. Ngoài các tính năng của hệ thống báo cháy địa chỉ, hệ thống báo cháy thông minh còn được tích hợp thêm nhiều tính năng tiên tiến như:

• Kết nối internet: Cho phép người dùng giám sát và điều khiển hệ thống từ xa thông qua máy tính.
• Tích hợp AI: Sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu và đưa ra các cảnh báo thông minh, giúp giảm thiểu báo cháy giả.
• Tự động kiểm tra: Hệ thống có thể tự động kiểm tra tình trạng hoạt động của các thiết bị và thông báo lỗi cho người dùng.

Phân loại hệ thống báo cháy địa chỉ

Theo số lượng mạch loop

• Hệ thống báo cháy địa chỉ 1 loop: Hệ thống này có một mạch vòng tín hiệu duy nhất kết nối tất cả các thiết bị.
• Hệ thống báo cháy địa chỉ nhiều loop: Hệ thống này có nhiều đường đường mạch vòng tín hiệu, ví dụ tủ báo cháy của hãng Mircom có thể hỗ trợ lên đến 28 mạch loop, mỗi loop có thể lắp đến 240 thiết bị địa chỉ bất kỳ.

Theo khả năng mở rộng

• Hệ thống báo cháy địa chỉ có khả năng mở rộng kết nối với các tủ địa chỉ khác: Hệ thống này có thể mở rộng số lượng tủ báo cháy khi cần thiết.
• Hệ thống báo cháy địa chỉ hoạt động độc lập: Tủ báo cháy địa chỉ trong hệ thống này không kết nối được với các tủ báo cháy khác.

Theo loại thiết bị

• Hệ thống báo cháy địa chỉ analog: Hệ thống này sử dụng các đầu báo analog để gửi tín hiệu về trung tâm báo cháy.
• Hệ thống báo cháy địa chỉ kỹ thuật số: Hệ thống này sử dụng các đầu báo kỹ thuật số để gửi tín hiệu về trung tâm báo cháy.

Cấu tạo của hệ thống báo cháy địa chỉ

Các thành phần của hệ thống báo cháy địa chỉ bao gồm:

• Tủ trung tâm báo cháy địa chỉ: Đây là bộ não của hệ thống, có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ các thiết bị đầu vào (đầu báo, nút nhấn), xử lý tín hiệu và đưa ra cảnh báo (bằng còi, đèn, hiển thị trên màn hình). Tủ trung tâm của hệ thống địa chỉ có khả năng giao tiếp hai chiều với các thiết bị, cho phép giám sát trạng thái hoạt động của từng thiết bị.
• Đầu báo cháy địa chỉ: Bao gồm các loại:
  • Đầu báo khói địa chỉ: Phát hiện khói trong không khí.
  • Đầu báo nhiệt địa chỉ: Phát hiện sự gia tăng nhiệt độ bất thường.
  • Đầu báo khói nhiệt kết hợp địa chỉ: Phát hiện khói và nhiệt
  • Đầu báo nhiệt kết hợp CO địa chỉ: Phát hiện nhiệt độ gia tăng bất thường và khí CO độc hại.
  • …..

Mỗi đầu báo được gán một địa chỉ riêng biệt, cho phép tủ trung tâm xác định chính xác vị trí của đầu báo khi nó kích hoạt báo cháy.

• Nút nhấn báo cháy khẩn cấp địa chỉ: Cho phép người dùng kích hoạt báo cháy bằng tay trong trường hợp phát hiện sự cố. Nút nhấn cũng được gán địa chỉ riêng.
• Module địa chỉ (Addressable Module): Được sử dụng để kết nối các thiết bị thường (không địa chỉ) vào hệ thống địa chỉ, ví dụ như còi báo cháy thường, đèn báo cháy thường hoặc các thiết bị ngoại vi khác.
• Đường dây tín hiệu (Loop): Kết nối tất cả các thiết bị với tủ trung tâm. Hệ thống địa chỉ thường sử dụng đường dây dạng vòng kín (loop) để tăng độ tin cậy. Nếu một đoạn dây bị đứt, hệ thống vẫn có thể hoạt động bình thường.
• Thiết bị ngoại vi: Bao gồm còi báo cháy, đèn báo cháy, bảng hiển thị phụ, máy in sự kiện…

Nguyên lý hoạt động của hệ thống báo cháy địa chỉ

Hệ thống báo cháy địa chỉ hoạt động dựa trên nguyên lý giao tiếp hai chiều giữa tủ trung tâm và các thiết bị.

• Giám sát liên tục: Tủ trung tâm liên tục gửi tín hiệu giám sát đến từng thiết bị trên đường dây để kiểm tra trạng thái hoạt động của chúng.
• Phát hiện sự cố: Khi có sự cố cháy (khói, nhiệt, lửa…), đầu báo tương ứng sẽ phát hiện và gửi tín hiệu báo động về tủ trung tâm, kèm theo địa chỉ của chính nó.
• Xử lý và cảnh báo: Tủ trung tâm nhận tín hiệu, xác định chính xác vị trí của sự cố và kích hoạt các thiết bị cảnh báo (còi, đèn…) để thông báo cho mọi người. Thông tin về vị trí sự cố cũng được hiển thị trên màn hình tủ trung tâm hoặc bảng hiển thị phụ.
• Ghi nhật ký sự kiện: Tủ trung tâm ghi lại tất cả các sự kiện xảy ra trong hệ thống, bao gồm thời gian kích hoạt báo cháy, vị trí thiết bị kích hoạt, thời gian khôi phục… Nhật ký này rất hữu ích cho việc phân tích sự cố và bảo trì hệ thống.

Ví dụ:

Giả sử trong một tòa nhà văn phòng, có một đám cháy nhỏ xảy ra ở phòng 305. Đầu báo khói địa chỉ được lắp đặt trong phòng này sẽ phát hiện khói và gửi tín hiệu báo động về tủ trung tâm, kèm theo địa chỉ của nó (ví dụ: “Đầu báo khói số 12, tầng 3, phòng 305”). Tủ trung tâm sẽ hiển thị thông tin này trên màn hình và kích hoạt còi báo cháy ở tầng 3, giúp mọi người nhanh chóng sơ tán và lực lượng cứu hỏa tiếp cận chính xác vị trí cháy.

Ưu điểm của hệ thống báo cháy địa chỉ

Hệ thống báo cháy địa chỉ mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với hệ thống báo cháy thường, đặc biệt trong việc bảo vệ tính mạng và tài sản. Dưới đây là những lợi ích chính:

Xác định chính xác vị trí cháy

Hệ thống báo cháy địa chỉ vượt trội nhờ khả năng xác định chính xác thiết bị kích hoạt báo cháy (như đầu báo khói, đầu báo nhiệt, nút nhấn khẩn cấp) và vị trí cụ thể của thiết bị đó. Điều này không chỉ giúp lực lượng cứu hỏa tiếp cận nhanh chóng khu vực xảy ra cháy mà còn tiết kiệm thời gian, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản thông qua việc xử lý đám cháy sớm và hiệu quả hơn.

Giảm thiểu báo động giả

Khả năng phân biệt tín hiệu báo cháy thật và tín hiệu nhiễu giúp hệ thống báo cháy địa chỉ giảm thiểu tối đa các trường hợp báo động giả. Điều này góp phần hạn chế sự hoang mang và gián đoạn trong hoạt động hàng ngày của công trình, đảm bảo môi trường làm việc ổn định và an toàn.

Dễ dàng bảo trì và quản lý

Hệ thống báo cháy địa chỉ hỗ trợ giám sát liên tục hoạt động của từng thiết bị, giúp phát hiện sớm lỗi hoặc hư hỏng để xử lý kịp thời. Ngoài ra, tủ trung tâm còn ghi nhật ký sự kiện, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân tích và bảo trì. Nhờ tính năng tự động kiểm tra, hệ thống giúp tiết kiệm đáng kể chi phí và thời gian cho công tác bảo dưỡng.

Khả năng mở rộng linh hoạt

Hệ thống báo cháy địa chỉ có khả năng mở rộng hoặc thay đổi cấu hình dễ dàng để đáp ứng nhu cầu thay đổi của công trình. Điều này đặc biệt hữu ích đối với các công trình lớn hoặc những dự án cần nâng cấp hệ thống theo thời gian.

Tích hợp với các hệ thống khác

Khả năng tích hợp với các hệ thống quản lý như BMS, kiểm soát ra vào, hay camera giám sát, giúp hệ thống báo cháy địa chỉ tăng cường khả năng quản lý và an ninh tổng thể. Điều này mang lại sự tiện lợi trong vận hành và nâng cao hiệu quả quản lý công trình.

Nâng cao mức độ an toàn

Nhờ khả năng phát hiện cháy sớm và chính xác, hệ thống báo cháy địa chỉ nâng cao mức độ an toàn cho người và tài sản. Việc phát hiện và xử lý kịp thời các sự cố cháy nổ không chỉ giảm thiểu rủi ro mà còn hạn chế tối đa thiệt hại, bảo vệ tối ưu công trình và mọi người bên trong.

So sánh hệ thống báo cháy địa chỉ và hệ thống báo cháy thường

Hệ thống báo cháy địa chỉ và hệ thống báo cháy thường là hai loại hệ thống báo cháy phổ biến, mỗi loại có những đặc điểm, ưu và nhược điểm riêng. Việc lựa chọn hệ thống nào phụ thuộc vào quy mô, đặc điểm của công trình và yêu cầu của chủ đầu tư. Dưới đây là so sánh chi tiết giữa hai hệ thống này:

Hệ thống báo cháy thường (Conventional Fire Alarm System): Chia khu vực bảo vệ thành các vùng (zone). Khi có cháy, hệ thống chỉ báo động chung chung là “có cháy ở vùng X”, chứ không xác định được chính xác thiết bị nào đã kích hoạt báo cháy.

Hệ thống báo cháy địa chỉ (Addressable Fire Alarm System): Mỗi thiết bị trong hệ thống (đầu báo khói, đầu báo nhiệt, nút nhấn khẩn cấp…) được gán một địa chỉ riêng biệt. Khi có sự cố, thiết bị sẽ gửi tín hiệu về tủ trung tâm kèm theo địa chỉ của chính nó. Tủ trung tâm sẽ hiển thị chính xác vị trí thiết bị đã kích hoạt báo cháy.

Tính năng	Hệ thống báo cháy thường	Hệ thống báo cháy địa chỉ
Vị trí cháy	Chỉ báo theo vùng (zone), không xác định chính xác thiết bị.	Xác định chính xác vị trí thiết bị kích hoạt (ví dụ: “Đầu báo khói số 12, tầng 3, phòng 305”).
Độ chính xác	Thấp.	Cao.
Khả năng giám sát	Giám sát theo vùng.	Giám sát từng thiết bị, phát hiện sớm các lỗi hoặc hư hỏng.
Khả năng bảo trì	Khó khăn hơn do khó xác định chính xác vị trí sự cố hoặc lỗi thiết bị.	Dễ dàng hơn nhờ khả năng xác định chính xác vị trí thiết bị và chức năng ghi nhật ký sự kiện.
Khả năng mở rộng	Hạn chế, khó mở rộng hoặc thay đổi cấu hình.	Linh hoạt, dễ dàng mở rộng hoặc thay đổi cấu hình khi cần thiết.
Khả năng tích hợp	Hạn chế khả năng tích hợp với các hệ thống khác.	Có thể tích hợp với các hệ thống khác như BMS, hệ thống kiểm soát ra vào, hệ thống camera giám sát…
Chi phí lắp đặt	Thường thấp hơn.	Thường cao hơn do yêu cầu thiết bị phức tạp hơn và công lắp đặt phức tạp hơn (cần lập trình địa chỉ cho từng thiết bị).
Chi phí bảo trì	Có thể cao hơn về lâu dài do khó xác định và xử lý sự cố, tốn thời gian kiểm tra.	Có thể thấp hơn về lâu dài nhờ khả năng tự động kiểm tra và phát hiện lỗi, tiết kiệm thời gian và chi phí bảo trì.
Phạm vi ứng dụng	Phù hợp với các công trình nhỏ, đơn giản, ít phòng ban. Ví dụ: nhà ở, cửa hàng nhỏ, văn phòng nhỏ…	Phù hợp với các công trình lớn, phức tạp, nhiều phòng ban, yêu cầu cao về an toàn PCCC. Ví dụ: nhà cao tầng, trung tâm thương mại, bệnh viện, nhà máy, xí nghiệp…
Độ tin cậy	Phụ thuộc vào chất lượng của từng vùng, nếu một vùng gặp sự cố, các vùng khác vẫn hoạt động bình thường. Tuy nhiên, việc xác định chính xác vị trí cháy gặp khó khăn.	Độ tin cậy cao hơn nhờ khả năng giám sát từng thiết bị và đường dây. Nếu có sự cố ở một thiết bị, các thiết bị khác vẫn hoạt động bình thường và tủ trung tâm sẽ thông báo chính xác vị trí sự cố. Ngoài ra hệ thống thường sử dụng mạch vòng (loop) nên khi đứt dây ở 1 điểm thì hệ thống vẫn hoạt động.
Khả năng lập trình	Hầu như không có khả năng lập trình.	Có khả năng lập trình phức tạp, cho phép tùy chỉnh các chức năng và hoạt động của hệ thống theo yêu cầu cụ thể của công trình. Ví dụ: lập trình các kịch bản báo cháy, điều khiển các thiết bị ngoại vi như thang máy, hệ thống thông gió…

Việc lựa chọn hệ thống nào cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên các yếu tố trên và được tư vấn bởi các chuyên gia trong lĩnh vực PCCC để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho công trình.

 

Quy trình lắp đặt hệ thống báo cháy địa chỉ

Quy trình lắp đặt hệ thống báo cháy địa chỉ đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả và an toàn. Dưới đây là quy trình lắp đặt: 

• Khảo sát và tư vấn: Đánh giá hiện trạng công trình và tư vấn giải pháp phù hợp.
• Thiết kế hệ thống: Lập bản vẽ thiết kế, lựa chọn thiết bị.
• Lắp đặt thiết bị: Lắp đặt tủ trung tâm, đầu báo, nút nhấn, đường dây…
• Cài đặt và lập trình: Cấu hình hệ thống, gán địa chỉ cho thiết bị.
• Kiểm tra và nghiệm thu: Kiểm tra hoạt động của hệ thống và nghiệm thu với chủ đầu tư.
• Bảo trì và bảo dưỡng: Thực hiện bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống hoạt động tốt.

Ứng dụng của hệ thống báo cháy địa chỉ

• Nhà cao tầng, tòa nhà văn phòng: Với nhiều tầng, nhiều phòng ban, việc xác định chính xác vị trí cháy là vô cùng quan trọng để lực lượng cứu hỏa tiếp cận nhanh chóng, tránh lây lan sang các khu vực khác.
• Trung tâm thương mại, siêu thị: Với diện tích rộng, lượng người tập trung đông, hệ thống báo cháy địa chỉ giúp xác định chính xác vị trí cháy, tránh gây hoang mang và hỗn loạn cho khách hàng.
• Khách sạn, bệnh viện: Đảm bảo an toàn cho khách hàng, bệnh nhân và nhân viên, đồng thời giảm thiểu thiệt hại về tài sản.
• Nhà máy, xí nghiệp: Bảo vệ dây chuyền sản xuất, kho hàng và tài sản của doanh nghiệp.
• Kho tàng, bảo tàng: Bảo vệ các tài sản có giá trị cao, các hiện vật lịch sử.
• Sân bay, nhà ga: Đảm bảo an toàn cho hành khách và nhân viên, duy trì hoạt động thông suốt.
• Trường học, thư viện: Bảo vệ học sinh, sinh viên, giáo viên và tài liệu.
• Các công trình công cộng khác: Rạp chiếu phim, nhà hát, trung tâm hội nghị…

Các thương hiệu cung cấp hệ thống báo cháy địa chỉ

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều thương hiệu cung cấp hệ thống báo cháy địa chỉ với chất lượng và giá thành khác nhau. Dưới đây là một số thương hiệu nổi tiếng và được tin dùng:

• Mircom (Canada): Chuyên về các giải pháp báo cháy và di tản khẩn cấp, sản phẩm có xuất xứ G7, theo tiêu chuẩn NFPA và đặt UL & FM.
• Notifier (Mỹ): Một trong những thương hiệu hàng đầu về hệ thống báo cháy, cung cấp các giải pháp toàn diện cho nhiều loại công trình.
• Simplex (Mỹ): Thương hiệu nổi tiếng với các hệ thống báo cháy thông minh và tiên tiến.
• Siemens (Đức): Thương hiệu nổi tiếng với các sản phẩm công nghệ cao, bao gồm cả hệ thống báo cháy địa chỉ.
• Hochiki (Nhật Bản): Thương hiệu lâu đời và uy tín, nổi tiếng với chất lượng và độ bền cao. Các sản phẩm của Hochiki được ứng dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
• Honeywell (Mỹ): Tập đoàn công nghệ đa quốc gia, cung cấp các giải pháp PCCC và an ninh tích hợp.

Những lưu ý khi chọn mua và sử dụng hệ thống báo cháy địa chỉ

• Chọn nhà cung cấp uy tín: Có kinh nghiệm và chứng chỉ trong lĩnh vực PCCC.
• Đảm bảo chất lượng thiết bị: Chọn thiết bị chính hãng, có nguồn gốc rõ ràng và tuân thủ các tiêu chuẩn.
• Thiết kế hệ thống phù hợp: Đảm bảo hệ thống đáp ứng nhu cầu và đặc điểm của công trình.
• Lắp đặt đúng kỹ thuật: Đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định và hiệu quả.
• Bảo trì định kỳ: Thực hiện bảo trì theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
• Tuân thủ các quy định PCCC: Đảm bảo hệ thống tuân thủ các quy định của pháp luật.

Servo Dynamics – Nhà phân phối hệ thống báo cháy địa chỉ uy tín Mircom

Servo Dynamics tự hào là nhà phân phối hàng đầu của Mircom tại Việt Nam về hệ thống báo cháy địa chỉ. Mircom là thương hiệu xuất xứ từ Canada, chuyên cung cấp sản phẩm báo cháy tuân thủ theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt của NFPA 72, UL và FM. Chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm chất lượng cao, dịch vụ chuyên nghiệp và giải pháp tối ưu, đáp ứng mọi yêu cầu về an toàn PCCC.

Tại sao chọn chúng tôi?

• Sản phẩm chính hãng, chất lượng: Chúng tôi cam kết chỉ cung cấp các sản phẩm chính hãng từ Mircom và Edwards, đảm bảo chất lượng, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và đầy đủ giấy tờ chứng nhận.
• Giải pháp toàn diện: Không chỉ phân phối thiết bị, chúng tôi còn cung cấp dịch vụ trọn gói từ tư vấn, thiết kế hệ thống, lắp đặt, đến bảo trì và bảo dưỡng, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và chi phí.
• Đội ngũ chuyên nghiệp: Đội ngũ kỹ sư và kỹ thuật viên của chúng tôi được đào tạo bài bản, có kinh nghiệm chuyên sâu về hệ thống báo cháy địa chỉ, sẵn sàng hỗ trợ khách hàng trong mọi giai đoạn.
• Mạng lưới rộng khắp: Với các chi nhánh tại TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng, chúng tôi có thể phục vụ khách hàng trên toàn quốc một cách nhanh chóng và thuận tiện.