Hệ Thống Báo Cháy: Hướng dẫn cách chọn chi tiết từ A đến Z

Các tòa nhà hiện đại ngày càng thông minh, cao hơn và đông đúc hơn bao giờ hết. Vì vậy, việc lựa chọn một hệ thống báo cháy phù hợp với rủi ro riêng biệt, ngân sách và quy định địa phương là điều cực kỳ quan trọng. Cho dù bạn là kỹ sư đang thiết kế một văn phòng nhỏ hay là nhà phát triển đang xây dựng một tòa nhà phức hợp, hướng dẫn này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn và chọn được hệ thống báo cháy làm xương sống cho sự an toàn của con người.

Table of Contents

Hệ thống báo cháy là gì?

Đơn giản mà nói, hệ thống báo cháy là một mạng lưới an toàn điện tử. Nó bao gồm các thiết bị như đầu báo, bảng điều khiển, chuông báo và công cụ liên lạc để nhanh chóng phát hiện cháy, cảnh báo mọi người trong tòa nhà và tự động thông báo cho các dịch vụ khẩn cấp.

Hệ thống báo cháy hoạt động như thế nào?

Phát hiện nguy hiểm: Cảm biến khói, nhiệt, dòng chảy của vòi phun nước hoặc trạm kéo thủ công (nút báo cháy khẩn cấp).
Xử lý thông tin: Bảng điều khiển sẽ phân tích xem đây có phải là mối đe dọa thực sự hay không.
Cảnh báo mọi người: Còi báo động, đèn nhấp nháy hoặc tin nhắn thoại rõ ràng.
Kêu gọi giúp đỡ: Tự động thông báo cho sở cứu hỏa hoặc trung tâm giám sát.

Nếu một trong những mắt xích này bị yếu, toàn bộ chuỗi sẽ thất bại. Vì vậy, việc chọn đúng hệ thống báo cháy cho đúng không gian là cực kỳ quan trọng.

Các loại hệ thống báo cháy phổ biến bạn cần biết

Có nhiều loại hệ thống báo cháy khác nhau, mỗi loại phù hợp với từng nhu cầu sử dụng:

Loại hệ thống	Cách hoạt động	Phù hợp nhất cho	Lý do nên chọn
Báo cháy thông thường (theo vùng)	Tất cả thiết bị trong một khu vực dùng chung một cặp dây; bảng điều khiển chỉ biết “có gì đó ở Tầng 2 đang báo động”.	Các cửa hàng nhỏ, quán cà phê, văn phòng chi nhánh dưới 1.858 m².	Chi phí phần cứng thấp nhất, dễ lắp đặt nhanh chóng cho thợ điện.
Báo cháy địa chỉ (vòng lặp thông minh)	Mỗi đầu báo có một “thẻ tên” kỹ thuật số riêng trên vòng lặp dữ liệu hai dây; bảng điều khiển sẽ chỉ ra chính xác thiết bị nào đang báo động.	Trường học, chung cư 3-10 tầng, phòng khám y tế.	Khắc phục sự cố nhanh hơn, ít báo động giả hơn, dễ dàng thêm thiết bị sau này mà không cần đi thêm dây.
Mạng/Đồng cấp (Peer-to-Peer)	Nhiều bảng điều khiển địa chỉ chia sẻ dữ liệu qua cáp quang hoặc mạng IP; nếu một bảng điều khiển gặp lỗi, bảng điều khiển lân cận sẽ hoạt động thay thế.	Khu nghỉ dưỡng, sân bay, khuôn viên trường đại học, cụm nhà cao tầng.	Không có điểm lỗi duy nhất, thân thiện với các giai đoạn xây dựng, một máy trạm có thể xem tất cả.
Hệ thống sơ tán bằng giọng nói/Thông báo khẩn cấp	Sử dụng loa 520 Hz và tin nhắn ghi âm sẵn hoặc tin nhắn trực tiếp (“Vui lòng sơ tán qua Cầu thang A”) thay vì chỉ còi báo động.	Khách sạn, đấu trường, bệnh viện, bất kỳ tòa nhà cao tầng nào.	Giảm hoảng loạn, tăng tốc độ sơ tán, đáp ứng các quy định nghiêm ngặt hơn hiện nay cho các khu vực đông người.
Không dây/Hybrid	Các đầu báo vô tuyến được liệt kê theo tiêu chuẩn UL tạo thành một mạng lưới giám sát báo cáo về một trung tâm có dây.	Cải tạo các công trình lịch sử, bãi đậu xe, không gian thuê không có trần tiếp cận.	Không cần đi dây mới, lắp đặt trong vài ngày thay vì vài tuần, vẫn tuân thủ quy định.

Khi nào bạn cần hệ thống báo cháy?

Một tòa nhà cần hệ thống báo cháy khi các quy định về xây dựng hoặc an toàn tính mạng yêu cầu. Trên thực tế, điều này phụ thuộc vào ba yếu tố chính:

Ai ở bên trong: Loại hình sử dụng và số lượng người trong tòa nhà. Ví dụ, một nhà kho chứa xe nâng sẽ khác với một khu chăm sóc trẻ sơ sinh.
Cách tòa nhà được xây dựng: Chiều cao, diện tích, số tầng, hệ thống phun nước (sprinkler) và bất kỳ mối nguy hiểm đặc biệt nào khác.
Yêu cầu bổ sung của cơ quan có thẩm quyền địa phương.

Luôn xác minh chi tiết với các sửa đổi quy định địa phương mới nhất trước khi bạn phê duyệt bản vẽ nhé!

Những yếu tố quan trọng khi chọn hệ thống báo cháy

Để chọn được hệ thống báo cháy tối ưu, bạn cần xem xét những yếu tố sau:

Mục đích sử dụng tòa nhà và số lượng người bên trong: Phòng ngủ (khách sạn, ký túc xá) hiện cần âm thanh 520 Hz có tông thấp hơn để người ngủ say tỉnh dậy nhanh chóng.
Quy định và tiêu chuẩn địa phương.
Khả năng mở rộng và thay đổi trong tương lai: Hãy để lại ít nhất 20% địa chỉ thiết bị dự phòng và nguồn điện cho những người thuê nhà hoặc lần sửa chữa trong tương lai. Chọn các giao thức mở hoặc cổng được nhà sản xuất hỗ trợ để các nâng cấp sau này không tốn kém quá nhiều.
Nhu cầu tích hợp với các hệ thống khác: Chủ sở hữu có muốn bảng điều khiển báo cháy kích hoạt quạt kiểm soát khói, gọi thang máy về tầng trệt, hay kết nối với hệ thống quản lý tòa nhà (BMS) không? Việc tích hợp Native BACnet/IP hoặc Modbus sẽ giúp tiết kiệm tiền mua các hộp cổng bổ sung.
An ninh mạng (Cybersecurity) & Dịch vụ từ xa: Nếu bạn có ý định cài đặt lại hoặc giám sát hệ thống từ máy tính xách tay hoặc điện thoại, bạn phải thêm mật khẩu, nhật ký và quản lý bản vá.

Một số ví dụ hướng dẫn chọn nhanh hệ thống báo cháy

Đặc điểm dự án	Lựa chọn tốt nhất	Lý do
Phòng khám nha khoa 3 tầng	Bảng điều khiển địa chỉ nhỏ.	Vị trí thiết bị chính xác, đi dây tối thiểu.
Chung cư 150 căn hộ	Địa chỉ + sơ tán bằng giọng nói.	Đáp ứng quy định hiện đại cho khu vực ngủ và cảnh báo ADA.
Khu nghỉ dưỡng 5 tòa nhà	Các bảng điều khiển nối mạng qua cáp quang hiện có.	Mỗi tòa nhà hoạt động độc lập, nhưng các báo động hiển thị trên toàn khuôn viên.
Tòa nhà phức hợp 90 tầng	Mạng lưới đồng cấp + đồ họa kiểm soát khói.	Xử lý hàng ngàn thiết bị, trình tự lọc khói phức tạp và các quy tắc nghiêm ngặt cho nhà cao tầng.

Các trường hợp thực tế ứng dụng hệ thống báo cháy

Chúng ta hãy cùng xem một vài ví dụ thực tế về việc các hệ thống báo cháy tiên tiến đã được triển khai hiệu quả như thế nào trong các công trình lớn và quan trọng.

Tòa nhà Central Park Tower, New York, Mỹ

Thử thách: Làm sao để hệ thống báo cháy đáp ứng được những quy định an toàn cực kỳ nghiêm ngặt của thế giới cho một tòa nhà cao 99 tầng?
Kết quả: Mircom đã lắp đặt 28 bảng điều khiển Flex-Net® trên một mạng cáp quang dự phòng, trạm kiểm soát khói bằng đồ họa và hơn 6.000 thiết bị. Toàn bộ hệ thống báo cháy này đã được Cục Phòng cháy chữa cháy New York (FDNY) duyệt ngay trong lần kiểm tra đầu tiên.

Bạn muốn biết Mircom đã làm điều đó như thế nào? Tìm hiểu thêm tại đây!

Các khách sạn Marriott trên toàn cầu

Thử thách: Tiêu chuẩn “Module 14” mà Marriott tự đặt ra còn cao hơn nhiều quy định của địa phương về hệ thống báo cháy.
Kết quả: Các bảng điều khiển của Mircom dễ dàng kết nối vào hệ thống cáp quang hiện có, bổ sung tính năng báo động bằng giọng nói 520 Hz và vượt qua các bài kiểm tra chấp nhận kéo dài hai ngày mà không có bất kỳ lỗi nào. Nhờ đó, các khu nghỉ dưỡng có thể mở cửa trở lại đúng lịch trình.

Đọc câu chuyện chi tiết về Marriott tại đây!

Bệnh viện St. Michael’s, Toronto, Canada

Thử thách: Thay thế một bảng điều khiển từ những năm 1970 trong một trung tâm cấp cứu đang hoạt động, không được phép gián đoạn dù chỉ một giây.
Kết quả: Mircom đã xây dựng một phòng điều khiển tạm thời, dần dần đưa vào một hệ thống báo cháy địa chỉ hai giai đoạn và phối hợp các đợt kiểm tra sao cho việc chăm sóc bệnh nhân không bao giờ bị gián đoạn.

Xem nghiên cứu điển hình về bệnh viện này tại đây!

FAQ về hệ thống báo cháy

Bạn có những thắc mắc về hệ thống báo cháy? Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp và câu trả lời đơn giản nhất:

Phân vùng và địa chỉ hóa trong hệ thống báo cháy khác nhau thế nào?

Phân vùng (Zoning) cho bạn biết “có gì đó không ổn ở tầng 3”.
Địa chỉ hóa (Addressing) chính xác hơn, nó chỉ ra “đầu báo khói 3-Đông-Hành lang đang báo động”. Nhờ đó, việc tìm kiếm và xử lý sự cố sẽ nhanh chóng hơn rất nhiều.

Tôi có thật sự cần tính năng báo động bằng giọng nói không?

Nếu tòa nhà của bạn cao hơn 23 mét (khoảng 75 ft) hoặc có sức chứa hơn 1.000 người cùng lúc, thì câu trả lời hầu như luôn là CÓ. Các quy định hiện nay ưu tiên hướng dẫn bằng giọng nói hơn là chỉ dùng còi báo động, vì thông điệp rõ ràng sẽ giúp mọi người sơ tán an toàn hơn.

Hệ thống báo cháy cần được kiểm tra bao lâu một lần?

Hầu hết các thiết bị của hệ thống báo cháy cần được kiểm tra định kỳ hàng năm.
Loa phát thanh cần được kiểm tra độ rõ ràng khi lắp đặt và kiểm tra mẫu mỗi năm sau đó

Đầu báo không dây có đạt tiêu chuẩn không?

CÓ, miễn là chúng được chứng nhận để sử dụng trong hệ thống báo cháy và mỗi liên kết tín hiệu không dây “báo cáo” trạng thái mỗi vài phút một lần. Công nghệ này mang lại sự linh hoạt và dễ dàng lắp đặt hơn.

Tại sao loa báo động 520 Hz bây giờ lại cần thiết cho một số không gian?

Âm thanh có tần số thấp hơn (520 Hz) có khả năng đánh thức người đang ngủ nhanh hơn. Vì vậy, các khách sạn, ký túc xá và căn hộ giờ đây yêu cầu phải có loại loa này trong phòng ngủ để đảm bảo an toàn tối đa cho mọi người.

Về Servo Dynamics – Nhà phân phối trực tiếp được ủy quyền của Mircom tại Việt Nam

Bạn đang tìm kiếm một hệ thống báo cháy chất lượng hàng đầu và đáng tin cậy tại Việt Nam? Servo Dynamics chính là đối tác bạn cần tìm. Với vai trò là nhà phân phối trực tiếp được ủy quyền của Mircom tại Việt Nam, Servo Dynamics mang đến cho khách hàng những giải pháp hệ thống báo cháy tiên tiến nhất, được thiết kế và sản xuất bởi Mircom – một trong những nhà sản xuất hàng đầu thế giới về thiết bị an toàn và phòng cháy chữa cháy.